2019 kenmerkt zich weer met een terugval in de economische activiteiten op Curaçao. Het groeitempo van het bruto binnenlands product (bbp) komt uit op een krimp van 3,4 procent.  Na 3 jaar achtereenvolgens een afname in de economie (2016, -1,0%; 2017, -1,7 % en 2018, -2,2%), zet de mindering van de groei van het bruto binnenlands product (bbp) voort in 2019, dit betekent dat de omvang van de economie (ofwel het bbp) kleiner is dan in het jaar ervoor (Fig. 1).

De eerste voorlopige berekeningen met betrekking tot de economische ontwikkeling in Curaçao hebben betrekking op de reële ontwikkelingen, dat wil zeggen, dat zij gecorrigeerd zijn voor prijsontwikkelingen. Dit blijkt uit de gegevens die het Centraal Bureau voor de Statistiek Curaçao (CBS) vandaag bekend heeft gemaakt.

De economische groei wordt berekend aan de hand van de volumegroei in het productieproces en de conjunctuurontwikkeling. Deze gegevens zijn nog voorlopig, omdat nog niet over volledige gegevens van alle bedrijfstakken kan worden beschikt. De economische indicatoren zijn statistieken die de huidige status van de economie van een land aangeven, afhankelijk van een bepaald gebied van de economie (zoals de industrie, de werkgelegenheid, de prijzen, etc.).

De economische ontwikkeling

Het jaar 2019 startte met spanningen rondom de raffinaderij, de sluiting van de grenzen tussen Curaçao en Venezuela, de stroming van vluchtelingen, handelsspanningen, hoge werkloosheid en strengere financiële omstandigheden welke allemaal invloed hebben op onze economie.  De reële groei van de economische activiteiten heeft voornamelijk plaatsgevonden in de bedrijfstakken: “Horeca (verschaffen van accommodatie en maaltijden activiteiten)” (4,9%), “Utiliteitsindustrie” (3,1%), “Financiële Bemiddeling” (0,6%), “Zakelijke diensten” (1,5%), en “Overige diensten” (3,9%). De overige bedrijfstakken vertonen een daling in 2019. Hier volgt een overzicht van de economische activiteiten in 2019:

De toegevoegde waarde van Landbouw, visserij en mijnbouw is gegroeid met ruim 5 procent (in 2019), in het voorgaand jaar was er een daling van min of meer 11 procent.

De voortdurende tekortkoming van de industriële activiteiten zetten door in een daling van bijna 20 procent in de bedrijfstak Industrie. De oorzaak is met name in de olieraffinage activiteiten die nog sterker zijn gedaald en die zijn van invloed in de bedrijfstak. Ook andere productieactiviteiten in de bedrijfstak nemen een afslag in 2019.

De Utiliteitsindustrie (bestaande uit productie en distributie van elektriciteit, water en gas) vertoont een toename van ongeveer 3 procent in 2019. In deze bedrijfstak is er een verhoging in de volume-activiteit waargenomen van elektriciteit, maar een daling in de productie van water. Ook de verhoging van de prijscomponent voor zowel water als elektriciteit is in 2019 heeft gezorgd voor een toename in deze bedrijfstak.

De Bouwsector is een van de toonaanzetters van de Curaçaose economie. Activiteiten in de bouw ontplooide zich voort in een dalende trend van bijna 10 procent van een achteruitgang van het jaar daarvoor (6%). Deze negatieve prestatie kan worden toegeschreven aan de dalingen in import van constructiematerialen, en daling in productie van zand en blokken. 

De activiteiten in de Handel zijn sterk afgenomen met meer dan 13 procent, ten opzichte van het voorgaande jaar (-1,5%). De daling is veroorzaakt door een afname van de goedereninvoer en de verschillende handelsactiviteiten van de bedrijven.

De trend in de bedrijfstak Transport & Communicatie vertoont een doorzettende daling van meer dan 7 procent in de economische activiteiten ten opzichte van voorgaande jaar. Bij transport zijn de activiteiten in de haven en luchthaven in het algemeen achteruitgegaan. De havenactiviteiten zijn voornamelijk zwaar getroffen bij de tankers, andere binnengeloodste schepen zijn wel vooruitgegaan in aantallen. De cruise calls en het aantal passagiers zijn wel gestegen in 2019. De luchttransportactiviteiten namen toe als gevolg van een stijging in het aantal passagiers en het aantal landingen, maar er waren minder luchtvrachten. In de sector communicatie wordt ook een daling waargenomen in 2019.

De Horeca (verschaffen van accommodatie en maaltijden activiteiten) oftewel de toerisme sector is gegroeid naar verwachting met bijna 5 procent in 2019. De activiteiten in de bedrijfstak hotels en restaurant zijn toegenomen ten opzichte van het jaar 2018. Een globaal overzicht van het aantal overnachtingen van toeristen vanuit de verschillende toeristische regio’s laat zien dat er een algemeen toename heeft plaatsgevonden met uitzondering van Zuid-Amerika. Toeristische overnachtingen vanuit Zuid-Amerika bleef een achteruitgang aanhouden van 3 procent. Noord-Amerika heeft een toename van 3 procent en het Caribisch gebied het meest vooruitgegaan met 14 procent. Europa laat weer een groei zien van 8 procent in overnachtingen. Uit andere gebieden zijn overnachtingen gedaald met 1 procent. Min of meer is zowel het totaalaantal overnachtingen van toeristen met 6 procent en het totaalaantal bezoekers toegenomen met 7 procent in 2019. Deze groei is minder hard dan het voorgaande jaar maar alles overziend brengt deze ontwikkelingen tot een groei in toegevoegde waarde in de bedrijfstak hotels en restaurants van bijna 5 procent.

Bij de bedrijfstak “Financiële bemiddeling” is er een groei waargenomen (0,6%). Deze stijging is toegeschreven aan voornamelijk de toename in internationale zakelijke en financiële dienstverlening ten opzichte van leningen en overige lokale commerciële bankactiviteiten die licht zijn gedaald.

De Zakelijke diensten (vastgoedactiviteiten; professionele, wetenschappelijke en technische activiteiten; Administratieve en ondersteunende activiteiten), is in de lift, er is een matige toename van meer dan 1 procent ondervonden in 2019 ten opzichte de daling van 2018 (-0,2%).

De bijdrage van de Overheid tot de economische ontwikkeling was reëel minder in 2019. Er is een daling van ruim 2 procent geconstateerd in de voorlopige toegevoegde waarde van de overheidsactiviteiten.

In de bedrijfstak Onderwijs wordt een achteruitgang getoond in 2019. De toegevoegde waarde van particulier onderwijs is gedaald met ongeveer 3 procent.

In de Gezondheidszorg is er een forse daling van ruim 10 procent in 2019, vergeleken met de lichte negatieve ontwikkeling van 2018. De daling in 2019 is voornamelijk te wijten aan een daling in het aantal werkenden en een daling van de activiteiten in deze bedrijfstak.

De wereldeconomie

In 2019 is de groei van de wereld economie met bijna 3 procent, dit is overeenkomstig de “World Economic Outlook”[1] van het Internationaal Monetair Fonds. In 2019 is de wereldeconomie (2,9%) minder hard gegroeid in vergelijking met het jaar 2018 (3,6%).

De ontwikkelde economieën geven een gemiddelde groei (1,7%) aan in 2019, in 2018 was het 2,2 procent. De groei is voornamelijk beïnvloed door o.a. de Verenigde Staten (2,3%), de Eurozone (1,2%) waarvan Nederland een toename beleefde in zijn economie van 1,8 procent. Andere landen zoals Verenigde Koninkrijk (1,4%), Canada (1,6%), en Japan (0,7%) hebben allemaal een economische groei in 2019.

De opkomende en ontwikkelingseconomieën zetten door met een groeivertraging (3,7%) in 2019, in vergelijking met 2018 was de groei (4,5%) iets meer. De economieën van Azië zijn algeheel gegroeid met ruim 5 procent.

In 2019 vertoont de economische ontwikkeling van Latijns-Amerika en Caribisch gebied een gemiddelde groei van 0,1 procent. In Latijns-Amerika is de economie van Colombia (3,3%) reëel gestegen, terwijl Venezuela in een diepe recessie (-35%) zit. In 2019 heeft de Caribische regio een gemiddelde groei van ruim 3 procent gehad. De economische ontwikkeling in Curaçao loopt helaas achter in 2019, vergeleken met de gemiddelde voortgang van de Caribische regio en de rest van de wereld.